تغذیه کودکان کم وزن تازه متولد شده، اصلی‌ترین مسئله‌ای است که هر مادری با آن مواجه است. تغذیه نوزادان تازه متولد شده تا ۱۲ ماهگی همراه با رعایت برخی نکات مهم، می‌تواند به صورت کامل و بدون کمبود اجرا شود. جهت تغذیه نوزاد از بدو تولد، بهتر است که از شیر مادر استفاده شود و تنها درصورت نیاز و طبق تجویز پزشک، از شیرخشک و دیگر مکمل‌های تقویتی استفاده کنید.
جهت تامین غذای مورد نیاز کودک، شاید برایتان سوال باشد که لیست غذای کمکی کودک از بدو تولد تا ۱۲ ماهگی شامل کدام مواد غذایی است؟ طرز تهیه غذای کودک 12 ماهه چگونه است؟ جهت آماده کرده غذای مناسب برای رشد نوزاد باید از چه ترکیباتی استفاده کرد؟ در ادامه همراه ما باشید تا ضمن پاسخ‌گویی به سوالات شما، به بررسی غذای مناسب جهت تغذیه کودکان کم وزن بپردارزیم.
تغذیه نوزاد در ۶ ماهه اول
بسیاری از متخصصان اطفال، شیر مادر را غذای مناسب برای رشد کودک می‌شناسند و پیشنهاد می‌کنند تا جای امکان از دیگر مکمل‌های تقویتی مانند شیر خشک جهت تغذیه نوزادان تازه متولد شده استفاده نکنید. اگر تغذیه نوزاد از بدو تولد با کمک شیر مادر انجام شود، نوزاد شما می‌تواند انواع ترکیبات معدنی و آنتی اکسیدانی را جذب کند و در برابر بیماری‌های مختلف مقاوم شود.
شیر مادر، بهترین غذای ممکن جهت تغذیه کودکان کم وزن و تازه متولد شده است؛ زیرا تمام ترکیبات مقوی و مورد نیاز جهت رشد کودک در آن وجود دارد. تنها در مواردی که پستان‌های مادر قابلیت شیردهی را نداشته باشد و نوزاد تازه متولد شده گشنه بماند، پزشک جهت تغذیه نوزاد شیر خشک را تجویز می‌کند.
بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که همراه با شروع ۶ ماهگی دوم، جهت رشد بهتر کودک از انواع غذاهای کمکی استفاده کنید. البته در صورتی که نوزاد شما دچار رفلکس‌های شدید گوارشی یا کمبود وزن شدید باشد؛ این فرایند از ۴ ماهگی شروع می‌شود. جهت تغذیه کمکی و رشد بهتر نوزاد، میتوانید لیست غذاهای کمکی کودک را از پزشک متخصص خود دریافت کنید و طبق همین لیست، روند رشد و تغذیه کودک را پیش ببرید.
تغذیه کمکی نوزاد در ۶-۷ ماهگی
استفاده از غذاهای آبکی و نرم بهترین غذای مناسب برای رشد در شروع تغذیه با استفاده از غذاهای کمکی است. غذاهای سبک و نرم مانند حریره بادام، فرنی و آب سوپ بدون ادویه و کم چرب، بهترین گزینه‌های ممکن برای شروع تغذیه کمکی کودک در این موقعیت هستند. آب سوپ که با استفاده از گوشت، سبزیجات، سیب زمینی و هویج پخته تهیه شده باشد، یک غذای کمکی بسیار مناسب است.
میزان ذخایر طبیعی آهن نوزاد در ۶ ماهگی تمام می‌شود؛ بنابراین بهتر است همزمان با شروع غذای کمکی از مکمل‌های آهن نیز استفاده کنید. البته در هنگام استفاده از قطره آهن باید به تغییر رنگ دندان‌ها اهمیت دهید تا نوزاد شما دچار عارضه‌های حاصل از این مکمل تقویتی نشود. جهت جلوگیری از این عارضه، بهتر است که پس از مصرف قطره آهن، دندان‌های نوزاد را با استفاده از آب و مسواک کوچک تمیز کنید.
استفاده از عصاره گوشت به شکل مایع، می‌تواند گزینه بسیار مناسبی در لیست غذای کمکی کودک باشد؛ زیرا این غذای مقوی آهن بسیار بالایی دارد و نوزاد شما خیلی راحت این آهن را همراه با دیگر ترکیبات معدنی موجود در عصاره آب گوشت جذب می‌کند.
بهترین غذاهای کمکی کودک ۶-۷ ماهگی
جهت تغذیه کودک بابد از غذاهای مقوی که دارای انواع مواد معدنی و ترکیبات مفید باشند استفاده کنید. در ادامه لیست غذای کمکی نوزاد در ۶ الی ۷ ماهگی را مرور می‌کنیم.
- پوره گوشت
ابتدا گوشت چرخ‌کرده را به طور کامل با آب بپزید؛ سپس با اضافه کردن کره و هویج، مخلوط را پوره کنید.
- سوپ کلم بروکلی و مرغ
ابتدا مرغ ریش ریش شده را در آب جوش قرار دهید؛ سپس کلم پخته شده را به مخلوط گوشت اضافه کنید. در نهایت این غذای کمکی شما با اضافه کردن رشته سوپی تکیمل می‌شود.
- سوپ مرغ و نخود فرنگی
گوشت مرغ را به صورت نگینی خرد کنید و نخود فرنگی و هویج را در در آب بپزید. در انتها گوشت را به مخلوط اضافه کنید تا کاملا پخته شود.
- سوپ مرغ و عدس
تکه‌های کوچک مرغ را در آب بپزید و مخلوط سیب زمینی، عدس و هویج که قبلاً پخته‌اید را به گوشت اضافه کنید تا کامل پخته شود.
غذای کمکی نوزاد در ۷-۸ ماهگی
با رسیدن نوزاد به سن ۷ ماهگی، باید انواع میوه‌های تازه را به لیست غذای کودک اضافه کنید. انتخاب میوه‌هایی با فیبر بالا مانند گلابی، سیب، موز و زرد آلو می‌تواند گزینه مناسبی در جدول تغذیه نوزاد باشد. البته بهتر است که این میوه‌ها را به صورت پوره یا صاف شده به کودک خود بدهید. سبزیجات از دیگر مواد غذایی است که باید در تهیه غذاهای کمکی کودک استفاده شود. هویج، نخود فرنگی، آووکادو و کدوحلوایی حاوی مقدار بسیار زیادی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی هستند.
جهت تغذیه کودکان کم وزن، بهتر است که با وارد شدن کودک به مرحله جدید، مواد غذایی مرحله قبلی نیز در رژیم غذایی کودک باقی بماند. در واقع باید انواع سوپ‌ها را نیز در کنار میوه و سبزیجات ادامه دهید. جهت اضافه کردن میوه‌ها و سبزیجات به رژیم غذایی نوزاد، ابتدا یکه این مواد غذایی را در فر یا ماکروفر بپزید یا به صورت رنده شده در اختیار کودک قرار دهید.
در این سن جهت تهیه غذای مناسب برای رشد نوزاد، میتوانید از انواع پروتئین‌های گیاهی مانند حبوبات نیز استفاده کنید. البته جهت جلوگیری از نفخ شکم، بهتر است که لوبیا و عدس را به مدت ۲۴ ساعت در آب خیس کنید تا معده نوزاد اذیت نشود. همچنین از سن ۷ ماهگی به بعد، میتوانید از پوره گردو جهت وزن گیری کودک استفاده کنید و این غذای مفید را در لیست غذای کمکی کودک قرار دهید.
بهترین غذاهای کمکی کودک ۷-۸ ماهه
جهت تغذیه کودکان کم وزن در سن ۷ ماهگی، میتوانید انواع ترکیبات غذایی را در لیست غذای کمکی کودک خود قرار دهید. در ادامه بهترین و مقوی‌ترین غذاهایی که میتوانید در این سن برای نوزاد خود استفاده کنید را مرور می‌کنیم.
- پوره خرما
آرد خام را حرارت دهید تا سرخ شود؛ سپس کره را به همراه خرمای بدون پوست به این مخلوط اضافه کنید. بعد از پخته شدن مخلوط، ظرف را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید تا سرد شود. سپس شیر خشک آماده شده را به ظرف اضافه کنید.
- حلوا خرما
ابتدا بادام و گردوی له شده را به مخلوط آرد، کره و خرمای سرخ شده اضافه کنید و سپس مخلوط را تا جایی هم بزنید که به حالت خمیری در بیاید.
- سوپ کرفس
برای تهیه این غذای کمکی خوشمزه، ابتدا جودوسر، هویج، مرغ و سیب زمینی را در آب جوش قرار دهید تا آبپز شود و در نهایت جعفری و کره را اضافه کنید.
غذای کمکی نوزاد در ۸-۱۰ ماهگی
با افزایش رشد کودک میتوانید غذاهای متنوع‌تری را به جدول غذایی نوزاد اضافه کنید. قرار دادن تخم مرغ و بلدرچین در لیست غذای کمکی کودک در ۸ ماهگی می‌تواند انواع نیازهای تغذیه‌ای کودک را برطرف سازد. البته در نظر داشته باشید که معده کودک توانایی هضم قسمت سفیده تخم مرغ را ندارد و بهتر است تنها از قسمت زرده تخم مرغ جهت تغذیه نوزاد استفاده کنید.
زرده تخم مرغ بهترین غذای مناسب برای رشد نوزاد در سن ۸ ماهگی محسوب می‌شود. برای این کار، میتوانید زرده تخم‌مرغ آبپز را با شیر خشک یا شیر مادر مخلوط کنید و در اختیار کودک قرار دهید. البته از سن 9 ماهگی به بعد نوزاد شما دارای چند دندان جلویی خواهد بود؛ بنابراین بهتر است که از این سن انواع غذاهای نرم و جامد را در اختیار کودک خود قرار دهید. این‌کار به ثابت شدن لثه و دندان‌ها کمک می‌کند.
تخم بلدرچین نسبت به تخم مرغ خاصیت آلرژی‌زایی کم‌تری دارد و حاوی مقدار بیش‌تری از ترکیبات مقوی و معدنی است. جهت استفاده از تخم بلدرچین در لیست غذای کمکی کودک؛ بهتر است که ای ماده غذایی را به صورت کاملا آبپز در اختیار کودک قرار دهید. در صورتی که زرده تخم مرغ خام یا عسلی باشد، کودک شما در معرض بیماری باکتریایی سالمونلا قرار می‌گیرد. گنجاندن روزانه 2 عدد تخم بلدرچین در جدول تغذیه نوزاد، ویتامین 12B، کولین و انواع پروتئین‌های ضروری کودک را تامین می‌کند.
بهترین غذاهای کمکی نوزاد در 8-10 ماهگی
با رسیدن نوزد به سن 8 ماهگی، میتوانید جدول تغذیه نوزاد را گسترش دهید و با وارد کردن انواع ترکیبات مقوی در برنامه غذایی کودک، غذای مناسب برای رشد نوزاد را فراهم کنید. در ادامه بهترین غذاهای کمکی که میتوانید برای رشد بهتر در سن 8 الی 10 ماهگی در اختیار کودک قرار دهید را بررسی می‌کنیم.
- پوره لوبیا سبز
برای تهیه این غذای کمکی ابتدا فلفل دلمه‌ای، سیب زمینی و لوبیا سبز را همراه با آب و روغن زیتون بپزید و در نهایت پوره کنید.
- بورانی کاهو
جهت تهیه این میان وعده خوشمزه، ابتدا کاهو را در خرد کن بریزید و سیس با ماست کم چرب مخلوط کنید و سپس در اختیار کودک قرار دهید.
- پنکیک سیب زمینی
ابتدا سیب زمینی تازه را رنده کنید و تمام آب اضافی را بگیرید؛ سپس سیب زمینی را با آرد و زرده تخم مرغ مخلوط کنید و به صورت تکه‌های کوچک در روغن تفت دهید.
تغذیه نوزاد در 10-12 ماهگی
با رسیدن سن 10 ماهگی، نوزاد شما قادر خواهد بود که انواع غذاهای جامد را با دندان‌های جلویی خود خرد کند. همچنین با رشد بیش‌تر نوزاد و رسیدن به سن 12 ماهگی، این امکان برای شما فراهم می‌شود که تغذیه کودکان کم وزن خود را همراه با انواع ترکیبات غذایی متنوع انجام دهید. در ادامه طرز تهیه غذای کودک 12 ماهه را بررسی می‌کنیم.
- عدس
عدس یکی از مهم‌ترین حبوباتی است که جهت رشد بهتر حتما باید در جدول تغذیه نوزاد قرار بگیرد. عدس را میتوانید همراه با انواع گیاهان معطر مانند مرزنگوش و ریحان بپزید و در کنار برنج و سبزیجات تازه سرو کنید.
- موز
جهت تغذیه کودکان کم وزن، میتوانید از موز استفاده کنید. موز را میتوانید به صورت پوره و له شده در جدول تغذیه نوزاد قرار دهید. همچنین میتوانید این میوه خوشمزه را به صورت نگینی خرد کنید و به عنوان یک میان وعده مقوی در اختیار کودک قرار دهید.
- هویج
هویج بهترین غذای مناسب برای رشد نوزاد محسوب می‌شود و میتوانید آن را بپزید و به شکل پوره در اختیار کودک قرار دهید. همچنین بهتر است که جهت خوش طعم‌تر شدن این غذای مفید، مقداری شکر به آن اضافه کنید.
- کلم بروکلی
جهت پخت کلم بروکلی، بهتر است که این سبزیجات مقوی را تنها در مدت زمان کوتاهی بپزید تا خواصی که دارد کاهش پیدا نکند. همچنین این وعده خوشمزه را میتوانید در کنار سیب‌زمینی شیرین همراه با چند تکه سیب سرو کنید.
سخن پایانی
شیر مادر به عنوان بهترین تغذیه نوزاد از بدو تولد شناخته می‌شود و پزشکان تنها در صورتی که شیر مادر کافی نباشد، جهت تغذیه کودکان کم وزن به استفاده از مکمل‌های خوراکی توصیه می‌کنند. از سن 6 ماهگی به بعد، میتوانید انواع ترکیبات مقوی را در لیست غذای کمکی کودک خود قرار دهید. از بهترین غذاهای کمکی که می‌توانند در جدول تغذیه نوزاد جای داشته باشند می‌توان به عدس، هویج، کلم بروکلی، سیب زمینی و موز اشاره کرد.
